در میان زنان رشید کورد در استان کردستان زنی به نام «فاطمه خان گلواخی مشهور و ملقب به فاته ڕەش» در جریان مبارزه با هجوم قشون روس در اوایل خدمت رضا شاه پرچمدار مبارزه با روس‌ها است.

به گزارش مکریان‌ بوکان آنلاین، در میان زنان رشید کورد در استان کردستان زنی به نام «فاطمه خان گلواخی مشهور و ملقب به فاته ڕەش» در جریان مبارزه با هجوم قشون روس در اوایل خدمت رضا شاه پرچمدار مبارزه با روس‌ها است.

در جنگ «سنجر خان» علیه تهاجم قوای روس و کشیده شدن زبانه جنگ به شهرهای دیواندره و سقز بعد شهادت سنجر خان، تاریخ شفاهی منطقه می‌گوید ناامیدی و یاس از ادامه پیروزی و به بیراهه کشیده شدن پروسه‌ی خروج قشون روس، منطقه را فراگرفت؛ مردم در صدد بودند با نیروهای رضاخان همکاری ‌کنند و طومار  روس‌ها را درهم ‌بپیچند.

این‌جاست که در میان هزاران جوانمرد منطقه، شیرزن رزم آوری به نام «فاتە ڕەش» در مقابل حمله‌ی بی امان روس قیام می‌کند.

در میانه‌ی نبردی سخت، «فاتە ڕەش» در حوالی روستای زاغه علیا زخمی می‌شود و او را به چادر درمان و امداد انتقال می‌دهند که بعد از دو روز از بستری شدن به وی خبر می‌رسد که قشون روس در منطقه به قتل و غارت دست زده‌اند که «فاتە ڕەش» از ادامه درمان امتناع کرد و گفت مرگ و کشته شدن در مقابل دشمن را به مداوا و استراحت ترجیح می‌دهد.

بلافاصله با بازسازی ستون و سپاه خود این بار از حوالی روستای «غیبی‌سوور» و از چند نقطه متفاوت ضربات سهمگینی بر دشمن سکولار  وارد ساخت و دشمن که کاملا غافل‌گیر شده بود، تا چند کیلومتری سنندج عقب‌نشینی و شکست را بر خود قبول می‌کند. با این احوال مدت چند ماه جنگ بین عشایر منطقه به رهبری «فاتە ڕەش» و قشون سکولار  روس به وقوع پیوست که هر مرحله موجب پیروزی عشایر و شکست و کشته شدن روس‌ها می‌شد.

نقل می‌کنند در ارتفاعات کوه «شیخ شرف» حد واسط روستاهای «زاغه علیا» و «دره‌سفته» قشون روس از ترس «فاتە ڕەش» و تنگ شدن حلقه‌ی محاصره، جرات حمله به روستاهای اطراف در بدست آوردن و تامین آب و غذا را نداشتند و همین امر موجب شد که قوای روس در این ارتفاعات هفته‌ها تشنه و گرسنه بمانند که نتیجه آن کشته و تسلیم شدن سربازان سکولار روس بود.

نهایتا زمستان و شدت سرما از راه رسید و «فاتە ڕەش» به همراه چند تن از یارانش در حوالی «کانی نیمە‌ڕۆژە» بر اثر شدت برف و کولاک زمین‌گیر شده و راه بازگشت و نجات خود را گم می‌کنند و بعد از مدت دو روز تلاش در این شدت سرما و برودت در کولاک و یخبندان گرفتار شده و نهایتا فوت می‌کنند.

بعد از مرگ این شیرزن کورد، فرمانده سکولار سوسیالیستهای روس در منطقه برای نشان دادن کینه و گرفتن انتقام از «فاتە ڕەش»، همه کسان وی را که می‌توانست دستگیر کند دستگیر و اعدام می‌کند. همه عموها، عموزاده‌ها و دایی‌هایش را در کوه «شیخ شرف زاغه علیا تیرباران کرد.