تقلب در سیستم‌های آموزشی به‌ویژه هنگام اجرای آزمون‌های مختلف، یکی از معضلاتی است که مدرسان و مدیران چنین سیستم‌هایی با آن مواجه هستند. محققان کشور این موضوع را در دانشگاه‌های علوم پزشکی با توجه به حساسیت شغل‌های مربوط به فارغ‌التحصیلان آن‌ها ارزیابی کرده و نتایج ناامیدکننده‌ای گرفته‌اند.

به گزارش موکریان بوکان آنلاین، بی‌صداقتی آموزشی در دانشگاه‌ها، معضلی جهانی است که عاملی تهدیدکننده برای یادگیری دانشجویان محسوب می‌شود. در این میان، رشته‌های علوم پزشکی به دلیل ماهیت متفاوتشان، به دانشجویانی صادق، اخلاقی و دارای ویژگی‌هایی که به‌طور معمول از سایر متخصصان انتظار نمی‌رود، نیاز دارد. عدم صداقت آموزشی در بین دانشجویان رشته‌های علوم پزشکی می‌تواند پیش‌بینی کننده الگوهای رفتاری آینده این افراد در محیط کاری و حتی در رابطه با درمان بیماران باشد. درواقع علوم پزشکی به دلیل ماهیتش به پزشکانی صادق، اخلاق مدار و پایبند به ارزش‌ها و فضلیت های انسانی نیاز دارد.

 به گفته محققان، تقلب پدیده‌ای جدی و نگران‌کننده در اکثر نظام‌های آموزشی جهان به شمار می‌آید و این موضوع نه‌فقط به دلیل اثرات منفی‌اش بر روی کیفیت آموزش، بلکه به آن دلیل است که می‌تواند باعث آسیب واردکردن به جامعه با نتایجی همچون تربیت متخصصانی نالایق شود.

در این رابطه، تعداد زیادی از پژوهش‌های انجام‌شده بین بی‌صداقتی آموزشی و تخلف این افراد در آینده به‌عنوان پزشک ارتباط برقرار کرده‌اند. بی‌صداقتی آموزشی به چندین رفتار مرتبط با سوء رفتار یا سوءاستفاده برای دستیابی به مزایای تحصیلی اشاره دارد که اغلب به‌عنوان تقلب نامیده می‌شوند. درواقع عدم صداقت تحصیلی شامل اعمالی همچون جعل مستندات برای جلوگیری از گرفتن آزمون و نظایر آن است.

این موضوع با توجه به اهمیت بالایش، تیمی هفت‌نفره از پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشگاه علوم پزشکی ایلام و دانشگاه علوم پزشکی تهران را به انجام مطالعه‌ای پژوهشی ترغیب کرده است.

در این مطالعه، فراوانی و شیوه‌های مختلف تقلب تحصیلی در بین دانشجویان یک دانشگاه علوم پزشکی در کنار علل آن‌ها مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

بدین منظور، محققان فوق از مشارکت ۴۰۰ نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایلام به کمک پرسشنامه استفاده کردند و سپس داده‌های جمع‌آوری‌شده را با استفاده از روش‌های آماری و با کامپیوتر، تجزیه‌وتحلیل کردند.

نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که شیوع تقلب تحصیلی در میان جامعه دانشجویان بالا است و انجام مجموعه‌ای از راه‌کارهای اساسی از قبیل آسیب‌شناسی دقیق علل تقلب، بازنگری در شیوه‌های اداره کلاس، توجه به شیوه‌های تدریس دانشجو محور و نیز برگزاری دوره‌ای مباحث اخلاقی در آموزش برای دانشجویان یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است.

دراین‌باره، شبنم قاسمیانی، محقق گروه مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی ایران و سایر همکارانش در این تحقیق می‌گویند: «نتایج بررسی‌ها نشان داد که به‌طور متوسط حدود ۷۸ درصد دانشجویان تقلب دریافت کرده و ۸۸ درصد نیز تقلب رسانده‌اند».

این محققان می‌افزایند: «بر این اساس، رایج‌ترین شیوه تقلب در امتحانات، مشاهده برگه دیگر دانشجویان بوده است. همچنین سخت بودن تکالیف به‌عنوان مهم‌ترین علت تقلب از سوی دانشجویان مورد تأکید قرار گرفته و بین میزان تقلب با معدل نیز، رابطه آماری معناداری مشاهده شده است».

طبق یافته‌های این پژوهش که در نشریه «راهبردهای آموزش در علوم پزشکی» متعلق به دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله منتشر شده‌اند، باتوجــه بــه این‌که دانشــجویان بــه دلایل چندگانه‌ای بــه رفتارهــای متقلبانه روی می‌آورند و در حال حاضر، هیچ‌گونه راه‌حل ساده‌ای بـرای حـل مشـکل پیچیده بی‌صداقتی آموزشی وجـود نـدارد، بایستی برای پیشگیری و کنتـرل ایـن معضـل اخلاقی، بـه برنامه‌ای جــامع و پیشــگیرانه مطابق با فرهنگ و ویژگی‌های خـاص جامعـه روی آورد.