مکریان بوکان آنلاین | انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری فردا در ترکیه، که حساسترین انتخابات دوران حکومت ۲۰ ساله اردوغان می‌باشد، این کشور را در آستانه دوران نوینی از تاریخ ترکیه و تغییرات بنیادین دموکراسی نیمه جان بعد از سقوط خلافت عثمانی قرار می‌دهد.
این انتخابات مبارزه دو اردوگاه متفاوت؛ طرفداران حکومت دینی حزب AKP و شریک ان حزب راست افراطی؛ ملی دمکرات MHP با رهبری اردوغان از یک طرف و حامیان حکومت غیر دینی کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوریخواه خلق ترکیه CHP به عنوان کاندیدای اکثریت گروه‌ها و احزاب غیر دینی و خواهان دمکراسی می‌باشد که دگر گونی‌های اساسی و همه جانبه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی درعرصه داخلی و خارجی، خواسته اصلی انهاست.
در این انتخابات دورانساز AKP و شریک ان، اسبی را زین کرده‌اند که عرصه تاخت وتاز ان برخلاف ۲۰ سال گذشته در داخل وخارج، هر روز تنگتر شده و میدانی ندارد. از نظر سیاسی و اقتصادی.
akp در سال‌های اخیر مرتکب اشتباهات اساسی شده که عمدتا ناشی از توتالیتاریسم حاکم درون حزبی آنهم ناشی ازکیش شخصیت و تصمیمات تک روانه شخص اردوغان است.
او با اقدمات خود موجب خروج بسیاری از رهبران اولیه akp چون احمد داوود اوغلو تئوریسین احیای خلافت اسلامی و عبدالله گل محلل به قدرت رسیدن اردوغان و رییس جمهور سابق از این حزب شده و امروز در جبهه مخالف سلطان زمان؛ اردوغان میباشند. انتخابات، زمانی بر گزار می‌شود که بر اثر تصمیمات نامبرده، این کشور در داخل وخارج با چالش‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی و اجتماعی مواجه است. چنانکه رشد اقتصادی کشور و ارزش لیر به پایین‌ترین سطح در ۲۰ سال گذشته سقوط کرده است.
کشاندن حدود ۵ میلیون نفر آورگان کشور های مختلف وغالبا سوری به ترکیه ،بیکاری وتورم مهار نشدنی همراه با زمزمه های فساد کلان و سیستماتیک درارگان های دولت حاکم از جمله اتهام فساد یک میلیارد دلاری منتسب به شخص اردوغان ونزدیکان او در ساخت فرودگاه بین المللی آنتالیا ،بخشی از مسایلی است که در اخرین روزهای پیش از انتخابات مطرح شده بدون شک پس از انتخابات بدون توجه به پیروزی هر بک از انان مسئله روز خواهد شد. این مسئله دولت اردوغان را به پرتگاه سقوط نزدیک می‌کند.
زلزله ویرانگر اخیر ترکیه که به علت رعایت نشدن حداقل استانداردهای بین المللی در صنعت ساختمان و ناتوانی‌های اقدامات دولت وارتش در نجات به موقع اسیب دیدگان ،بیش از ۵۰ هزار نفر را در کام مرگ فرو برد و دست کم، ۱۰۰ میلیارد دلار خسارات وارد کرده است.
اینها همگی زخمی است که چون خوره دامنگیر حزب حاکم AKP و پیمانکارانی شده که با نهادهای دولتی و شهرداریها بند و بست کرده و آنرا به فساد «بانک خلق» در دور زدن تحریمهای ایران در دهه اول قرن ۲۱ با دولت حاکم و شخص اردوغان پیوند زده است.
ادامه جنگ داخلی ترکیه بین ارتش وگیریلاهای کرد وادامه حکومت نظامی ۵۰ساله در بیش از نیمی از کشور نیز هزینه گزافی بر دولت انکارا و پرداخت ان از جیب مردم تحمیل نموده است. این مسایل دولت کنونی را به ناتوانی در نظام حکمرانی ناکار امد شهره تعریف می‌کند. در این میان دولت حاکم در انکارا با مسایل بین المللی فروانی هم رو به رو می‌باشد.
موج سواری اردوغان درحوادث بهار عربی و حضور او به عنوان رهبر جریانی دینی با اندیشه های حسن البنا موسس اخوان المسلمین در جهان اسلام و دفاع از دولت و اندیشه های اخوانی از مصر و شاخ افریقا تا مداخله نظامی در سوریه و اشغال نظامی بخشی از خاک این کشور ونقض حاکمیت ملی سوریه و نیز لیبی و خلیج فارس (قطر) و شاخ و شانه کشیدن اردوغان برای حاکمان عربستا ن از یک طرف خطاهایی است که از چشم ناظران سیاسی پوشیده نمیماند.
از سویی دیگر ظهور اردوغان در آسیای میانه وقفقاز به عنوان مدافع تورانیان در برابر نفوذ ایران در اسیای میانه از اذربایجان تا مغولستان و همراهی و همگامی عملی دولت akp با اسرائیل در آذربایجان و ترکمنستان با نام احیای امپراطوری ترکی_اسلامی ملغمه‌ای از سیاست خارجی ترکیه را به وجود اورده که مردم نمی‌دانند اردوغان سر بر آستان کدام یک از خداوندان دو کعبه (غرب و شرق) قرار داده است.
وانگهی هنوز چند مسئله مهم در تاریخ ۱۰۰ساله جمهوری ترکیه حل نشده باقی مانده است. بیش از دو دهه دولت های حاکم در ترکیه تلاش کردند با عضویت در ناتو ، راه پارادایم توسعه ترکیه را به سمت غرب بگشایند تابه عنوان اولین کشور مسلمان به عضویت اتحادیه اروپا پذیرفته شوند که با درهای بسته اروپا رو به روشد.
مسئله کردها که در یک سوم خاک این کشور ساکن می باشند و به اندازه جمعیت کرد این مناطق ،کردها در شهرهای بزرگ چون استانبول آنکارا و ازمیر و دیگر شهرهای عمدتاً ترک نشین حضور دارند ،علیرغم وعده های حقوق مساوی برادران دینی وانسانی نه تنها حل نشده است بلکه اردوغان هر روز این زخم را ناسور کرده است .وی در اخرین میتینگ انتخاباتی خود در مناطق کردنشین و زیستگاه علویان ترکیه نه به عنوان کاندید ریاست جمهوری که به عنوان خلیفه عثمانی و مالک الرقاب همه به انان اعلام کرد؛ «هرکس به او رای ندهد مسلمان نیست » و کردها و علویان با بیش از یک سوم جمعیت کشور بیشتر ازرده کرد. اینها میتوانند در انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری در شهرهای بزرگ و مناطق ترک نشین کفه ترازو را به نفع این یا آن اردوگاه تغییر دهند .چنانکه در انتخابات قبلی شهرداریها ،کردها باحمایت از کاندیداهای حزب جمهوریخواه خلق درانتخابات شهرداریهای سه شهر بزرگ ترکیه ؛ استانبول ،انکارا و ازمیر این کاندیداها برنده انتخابات این شهرها شدند .افزون بر این هم اوجالان کرد تبار و بنیانگذار PKK و هم قلیچدار اغلو ترک تبار رهبر CHP هردو از علویان ترکیه میباشند .بعد از کردها دو گروه از شهروندان ترکیه یعنی رای اولیها انتخابات ۲۰۱۹ وهم رای اولیهای این دوره در انتخابات نقش اساسی دارند.
گروه اول به وعدهای اردوغان باور کردند وبه او رای دادند ولی وعده‌ها عملی نشد .گروه دوم که شاهد وناظر وضعیت نا به سامان کنونی میباشند .پاسخ این مسئله را همه مردم ترکیه فردا با رأی خود خواهند داد و برنده انتخابات یا موکول شدن انتخابات به دور دوم اهمیت ان را زیر سوال نمیبرد.
- نویسنده : صالح نیک‌بخت
Tuesday, 3 December , 2024